52 idee, które zmieniły świat: 34. Prawa człowieka
Wyłaniając się z szczątków II wojny światowej, prawa człowieka są coraz częściej atakowane na całym świecie
Ofiary obozu koncentracyjnego Buchenwald, wśród nich przyszły noblista Elie Wiesel (skrajna prawa, środkowa koja)
H Miller/Getty Images
W tej serii The Week przygląda się pomysłom i innowacjom, które na stałe zmieniły sposób, w jaki postrzegamy świat. W tym tygodniu w centrum uwagi znajdują się prawa człowieka:
Prawa człowieka w 60 sekund
Mohammed Ghani, Mohammed Zahir Khan i Mohammed Khilji to trzej z 224 przestępców terrorystycznych przetrzymywanych obecnie w brytyjskich więzieniach. To, co ich wyróżnia, to fakt, że rząd pospiesznie przez ustawodawstwo, aby je tam zatrzymać .
Ghani, Khan i Khilji mają przedterminowe zwolnienie w marcu, ale po tym, jak 20-letni mężczyzna został zastrzelony przez policję podczas atak terrorystyczny w Streatham w zeszły weekend premier Boris Johnson robi wszystko, co w jego mocy, aby cała trójka pozostała za kratkami.
Mężczyźni dopuścili się aktów terroru, od szerzenia propagandy po grożenie zabiciem policji podczas rozmowy pod numerem 999. Ale plany Johnsona, aby trzymać ich w więzieniu, mogą stanowić naruszenie ich praw człowieka, złożoną i kontrowersyjną koncepcję.
Prawa człowieka znajdują się na granicy między zasadami moralnymi a prawami prawnymi. Sama fraza powstała jako sposób na opisanie prawa, które należą do jednostki lub grupy jednostek tylko dlatego, że są ludźmi , zastępując znacznie bardziej niejasną teorię praw naturalnych.
Prawa człowieka są pozornie proste i dotyczą niezbywalnych praw, których nigdy nie należy naruszać. Odbierając Pokojową Nagrodę Nobla w 1986 r., urodzony w Rumunii amerykański pisarz i aktywista Elie Wiesel (na zdjęciu powyżej), ocalały z Holokaustu, argumentował, że gdy łamane są prawa człowieka, granice państwowe i wrażliwość stają się nieistotne.
Ale prawa człowieka są bardziej kontrowersyjne niż to. W Wielkiej Brytanii przepisy dotyczące praw człowieka wielokrotnie udaremniały próby deportacji znanego islamskiego fundamentalisty Abu Hamzy. Tymczasem tortury i nadużycia wobec podejrzanych o terroryzm – na przykład w więzieniu Bagram w Afganistanie – rodzi pytania o przestrzeganie praw człowieka wobec wrogów, zarówno rzeczywistych, jak i postrzeganych.
Sprawiedliwość jest niepodzielna. Niesprawiedliwość wszędzie jest zagrożeniem dla sprawiedliwości wszędzie, to często cytowane zdanie Martina Luthera Kinga. Próbując zatrzymać Ghaniego, Khana i Khiljiego za kratkami, premier może wkrótce ponownie rozpalić tę debatę.
Jak to się rozwinęło?
Wyrażenie prawa człowieka jest stosunkowo nowe i narodziło się podczas II wojny światowej. Stał się głównym nurtem po utworzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych i powszechnym przyjęciu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 roku.
Mniej współczesnych prekursorów to Magna Carta , podpisany w 1215 roku przez króla Jana Anglii i wpisujący w prawo podstawowe prawa jego poddanych. Było to najistotniejsze wyliczenie praw indywidualnych aż do Petycja Prawicy, wyprodukowana w 1628 przez parlament angielski i przesłany Karolowi I jako oświadczenie o wolnościach obywatelskich.
Filozoficznie Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych podpisana w 1776 r. umieściła w swoim sercu tematy praw jednostki. Najstarsza napisana konstytucja narodowa sformalizowała prawo Amerykanów do wolności słowa, religii, posiadania i noszenia broni, gromadzenia się i składania petycji.
W 1791 r. amerykański działacz polityczny Thomas Paine przedstawił teorie wolności jednostki w: Prawa człowieka . Pisząc w obronie rewolucji francuskiej, która rozpoczęła się w 1787 r., Paine postulował, że rewolucja była uzasadnioną odpowiedzią na niepowodzenie francuskiej klasy rządzącej w ochronie naturalnych praw obywateli.
Rewolucja Francuska powstała na zasadach wolność, równość, braterstwo , zdanie spopularyzowane przez prawnika i męża stanu Maximiliena Robespierre'a, a obecnie narodowe motto Francji. Uderzające jest jednak to, że fraza ta nie pojawiła się w Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela – wczesny dokument dotyczący praw człowieka wydany przez francuskie Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze w 1789 r.
Dokument, opracowany wspólnie z ojcem założycielem USA Thomasem Jeffersonem, zawierał ideę, że mężczyźni rodzą się i pozostają wolni i równi pod względem praw, a także wolności składającej się z wszystkiego, co nie krzywdzi innych.
Deklaracja nie uwzględniała praw kobiet, co skłoniło dramaturga Olympe de Gouges do napisania Deklaracja Praw Kobiet i Obywatelek w 1791 r. W nim de Gouges próbował argumentować, że kobieta rodzi się wolna i pozostaje równa mężczyźnie w prawach. Jednak w apelu została oskarżona, osądzona i skazana za zdradę stanu, stając się jedną z trzech kobiet zamordowanych podczas porewolucyjnego panowania terroru.
Deklaracja sporządzona w obronie praw człowieka po rewolucji francuskiej miała później wpływ na Powszechną Deklarację Praw Człowieka ONZ z 1948 roku.
W pierwszych miesiącach 1939 roku brytyjski autor H.G. Wells napisał do The Times, zadając pytania dotyczące celów wojennych sił alianckich. List wzbudził duże zainteresowanie i został ponownie opublikowany w Stanach Zjednoczonych w czasie, gdy Komitet America First – kierowany przez lotnika Charlesa Lindbergha – był największym ruchem antywojennym w historii kraju. Taką uwagę zwrócił pierwszy list, że Wells naszkicował drugi, zatytułowany a deklaracja praw .
Wells przedstawił serię swobód, do których mają prawo wszyscy ludzie, jako plan przeciwko totalitarnym tyraniom, z którymi jesteśmy w konflikcie. Doprowadziło to do powstania Deklaracji Praw Człowieka z 1948 r., w której określono 30 uniwersalnych praw człowieka.
Rewelacje dotyczące naruszeń praw człowieka od tego czasu, zwłaszcza podczas wojny wietnamskiej i wojny z terroryzmem, spowodowały, że pod koniec XX i na początku XXI wieku pojawiły się pytania o ograniczenia praw człowieka.
Pisanie w Opiekun , Eric Posner, profesor na University of Chicago Law School, argumentuje: Żyjemy w czasach, w których większość najważniejszych traktatów dotyczących praw człowieka… została ratyfikowana przez zdecydowaną większość krajów. Wydaje się jednak, że program praw człowieka znalazł się w trudnych czasach.
Kobiety w Światowi islamskiemu brakuje równości , chiński model totalitarny coraz bardziej pozbawia jednostki samostanowienia, a polityczny autorytaryzm ugruntował się w Rosji, a także Wschodnia Europa i Ameryka Południowa.
Posner pisze, że ludzie Zachodu ponoszą moralną odpowiedzialność za pomoc biedniejszym ludziom żyjącym w obcych krajach. Dodaje jednak, że najlepsze, co można powiedzieć o ruchu na rzecz praw człowieka, to to, że odzwierciedla on autentyczne pragnienie, aby to zrobić.
David Cole, profesor prawa i polityki publicznej w Georgetown University Law Center, powtarza argumentację Posnera, opisując prawa człowieka, tak jak je obecnie definiujemy, jako osobliwy w obliczu powtarzających się naruszeń. Stephen Hopgood, profesor stosunków międzynarodowych w Szkole Studiów Orientalnych i Afrykańskich, również przekonywał, że stoimy w obliczu końca praw człowieka.
Sprawa została również zagmatwana w XXI wieku przez rosnące wykorzystywanie ustawodawstwa dotyczącego praw człowieka przez wrogów Zachodu w celu udaremnienia wysiłków zmierzających do postawienia ich przed wymiarem sprawiedliwości. Odwoływanie się do praw człowieka w obronie takich postaci, jak muzułmański duchowny Abu Hamza, spowodowało, że gazety głównego nurtu, takie jak The Daily Telegraph, ukazywały kolumny opisujące straszna ustawa o prawach człowieka .
Jak zmienił świat?
Gdy świat uświadomił sobie koszmarne doświadczenie prześladowanych mniejszości w reżimie nazistowskim, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ucieleśniała poglądy na powojenny porządek.
Jak NPR Tom Gjelten zauważa, że porozumienie świadczy o bezgranicznym idealizmie autorów dokumentu. Po globalnym konflikcie, próbie masowej eksterminacji narodu żydowskiego i zrzuceniu pierwszej broni nuklearnej na Japonię, dokument przedstawił plany stworzenia świata prawdziwego pokoju i sprawiedliwości.
Jednak druga połowa wieku i początek XXI wieku spowodowały ogromne obciążenie tej koncepcji. W czasach, gdy kraje bezkarnie łamią prawa człowieka, prawda jest taka, że prawo dotyczące praw człowieka nie spełniło swoich celów, pisze Posner.
Patrząc na listę pierwotnych sygnatariuszy, od USA po Irak, Wielką Brytanię po Kubę, spostrzeżenie Posnera jest trudne do zakwestionowania. Kto z nich może twierdzić, że od 1948 r. szanuje prawa człowieka – w kraju i za granicą?
Obserwacja Posnera w pewnym stopniu podkreśla napięcie w sercu praw człowieka. W obliczu licznych naruszeń, podtytuł oryginalnego listu H.G. Wellsa – o co walczymy? – staje się trudniejsze.
Jako polityk Partii Pracy i prawnik ds. praw człowieka Szami Chakrabarti mówi: Ludzie dbają o swoje [prawa]. To inne osoby są nieco trudniejsze.
