Wielkie projekty: najlepsze budynki Zahy Hadid
Kiedy architekt zmarła nagle 31 marca zeszłego roku, pozostawiła po sobie niezwykłą spuściznę, która odbija się echem na całym świecie
Życie i kariera Zahy Hadid jest pełna nowinek. Brytyjska architekt urodzona w Iraku była pierwszą kobietą, która zdobyła złoty medal Królewskiego Instytutu Architektów Brytyjskich (RIBA) oraz nagrodę Design of the Year przyznawaną przez Muzeum Designu w 2014 roku za Centrum im. Hejdara Alijewa. prestiżową nagrodę Pritzker Architecture Prize. Ale pomimo wielu wyróżnień i osiągnięć w branży notorycznie zdominowanej przez mężczyzn, Hadid często unikała etykietki architektki, która robi to w męskim świecie, zamiast tego chciała, aby jej niezwykłe portfolio mówiło samo za siebie.
Ambitny, dzielący i nigdy nudny Hadid przetarł szlaki we współczesnej architekturze. Była, mówiąc słowami prezes RIBA Jane Duncan, „kobietą inspirującą i architektem, o którym można tylko pomarzyć. Wizjonerska i wysoce eksperymentalna, jej spuścizna… jest niesamowita. Tutaj odkrywamy niektóre z jej najlepszych prac.
Remiza strażacka Vitra, Weil am Rhein, Niemcy (1993)
Surowa, przypominająca rzeźbę remiza strażacka zaprojektowana dla szwajcarskich gigantów meblowych Vitra jest znacząca jako pierwszy projekt Hadida, jaki kiedykolwiek powstał. Stacja, będąca częścią kampusu Vitra Design Museum, została oddana do użytku po katastrofalnym pożarze w 1981 r., który spowodował taką potrzebę, chociaż, jak na ironię, była wykorzystywana tylko jako przestrzeń wystawowa. Zbudowany ze zbrojonego betonu i szkła, pozbawiony koloru i detali, wizja Hadida polegała na stworzeniu fizycznej reprezentacji „zamrożonej chwili”, nawiązującej do poczucia ciągłej czujności. Teraz uważana za nowoczesną ikonę architektury dekonstruktywistycznej, stacja sprawiła, że rówieśnicy Hadid usiedli i zwrócili uwagę, i miała rozpocząć swoją karierę w stratosferze.
Olimpijskie Centrum Wodne w Londynie (2011)
Krytycy Hadida uznali, że wielu jej projektów nie da się zbudować. Londyńskie Centrum Wodne było jednym z nich dzięki szerokiemu, pofałdowanemu dachowi. Ogromny kompleks pływacki był w rzeczywistości pierwszym ukończonym budynkiem planu olimpijskiego w Stratford we wschodnim Londynie. Centrum Aquatics obejmuje dwa 50-metrowe baseny i może pomieścić 2500 widzów; jego charakterystyczny, płynny projekt, inspirowany „płynną geometrią wody w ruchu” – odpowiada swojemu celowi i odzwierciedla otaczające drogi wodne i kanały.
Opera w Kantonie, Kanton, Chiny (2010)
Jeden z najbardziej ambitnych i kultowych projektów Hadida, Guangzhou Opera House określa nowe miejsce kulturalne na nabrzeżu miasta. Uderzający, awangardowy design przypomina dwa zerodowane kamyki gnieżdżące się na brzegach Rzeki Perłowej. Wewnątrz opery znajduje się olśniewający teatr na 1800 miejsc i sala wielofunkcyjna na 400 miejsc, ale to właśnie składana szklana fasada wykonana ze wzmocnionego gipsu cementuje ją jako arcydzieło współczesnego designu. Krytyk architektoniczny Jonathan Glancey określił go jako „jeden z najbardziej niezwykłych budynków nie tylko w Chinach, ale na całym świecie”.
Centrum Hejdara Alijewa, Baku, Azerbejdżan (2012)
Prawdopodobnie najbardziej futurystyczny z ukończonych budynków Hadida, centrum kultury Hejdara Alijewa, sama architekt określiła jako „niesamowicie ambitny projekt” i „jedno z jej najważniejszych ostatnich prac”. Zakrzywiony, płynny budynek mieści audytorium, salę galerii i muzeum i został zaprojektowany jako wyzywający symbol miasta patrzącego w przyszłość. Od czasu uzyskania niepodległości w 1991 roku, stolica Azerbejdżanu dążyła do stworzenia własnej tożsamości, a płynna, nowoczesna kreacja Hadida, która wydaje się naturalnie wyrastać z otoczenia, była kamieniem węgielnym jej odrodzenia.
Most Szejka Zayeda, Abu Zabi (2010)
Architektoniczne talenty Hadid wykraczały poza budynki, obejmując meble, biżuterię, samochody, a nawet mosty – wszystkie zawierają jej charakterystyczną rzeźbiarską formę. Jednym z jej najbardziej znanych dzieł jest most Sheikh Zayed Bridge, który łączy Abu Zabi z wyspami Saadiyat, obszar, który wkrótce zostanie otwarty jako ogromne centrum kulturalne z centrum sztuk scenicznych zaprojektowanym przez Hadida. Budowa mostu zajęła prawie osiem lat i ma łukowate stalowe fale wznoszące się ponad 60 metrów nad czteropasmową autostradą. Oprócz wyrazistej architektury most słynie z kolorowego systemu oświetlenia zaprojektowanego jako „język światła”, aby uczcić mieszkańców Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
