Serial podcast: czego dowiedzieliśmy się z odcinka 12, Co wiemy
Miliony słuchaczy dostrajają się, gdy globalny fenomen podcastów Serial dobiega końca
Podcast seryjny
Po wysłuchaniu ostatniego odcinka światowego podcastu Serial, fani 12-odcinkowego eksperymentu z dziennikarstwem narracyjnym mogą wychodzić z poczuciem osamotnienia, a może nawet z lekkim rozczarowaniem. Gdy pierwszy sezon tego śmiałego projektu dobiegł końca, nie zrobił tego ani uniewinnienia, ani dymiącej broni.
Gdy seria jest już ukończona, słuchacze pod wieloma względami nie są już mądrzejsi niż wtedy, gdy cała sprawa zaczęła się od tego, czy Adnan Syed – człowiek w centrum podcastu – jest winny lub niewinny przestępstwa, za które został skazany15. Lata temu.
Po roku żmudnych śledztw i prawie trzech miesiącach emisji, słuchacze zafascynowali się historią historycznego morderstwa nastolatka Hae Min Lee.
Podcast został zaprezentowany jak thriller kryminalny, z nowymi szczegółami sprawy ujawnianymi co tydzień przez dziennikarkę Sarah Koenig. W ostatniej części Koenig i jej zespół podsumowują to, co uważali za fakty w sprawie, i próbowali oddzielić je od spekulacji i dezinformacji.
Czyniąc to, ponownie rozmawia z niektórymi kluczowymi osobami w sprawie, w tym Donem, chłopakiem Hae w chwili jej śmierci. Okazuje się, że on – podobnie jak Adnan – nigdy nie próbował zadzwonić do Hae po jej zaginięciu.
Koenig rozmawia również z Joshem, byłym przyjacielem głównego świadka oskarżenia, Jaya, którego zeznania miały kluczowe znaczenie dla skazania Adnana. Wiele z tego, co mówi Josh, potwierdza wersję wydarzeń Jaya, a Josh odrzuca pogląd, że sam Jay mógł być zabójcą.
Przygotowując się do ostatniego pokazu, Koenig mówi, że ona i jej producenci przejrzeli wszystko, co zgromadzili w ciągu ostatniego roku, w tym akta spraw, wywiady i zapisy komórek.
Proces prowadzi do kilku interesujących odkryć. Po pierwsze, udaje im się znaleźć alternatywne wyjaśnienie tak zwanego połączenia z Niszą, rozmowy telefonicznej wykonanej z telefonu Adnana do jego przyjaciela Nishy, która wydawała się nie pasować do jego harmonogramu wydarzeń. Ich nowa teoria sugeruje, że połączenie nie może być nic bardziej złowrogiego niż przypadkowe „wykręcenie tyłka”.
Z drugiej strony producenci znajdują dowody, które wydają się przemawiać przeciwko Adnanowi, gdy znajdują szkic architektoniczny, który wskazuje, że supermarket Best Buy, w którym Jay mówi, że Adnan wezwał go, aby pomóc mu pogrzebać ciało Hae, mógł, jak powiedział Jay, mieć publiczny telefon. Kilku świadków wcześniej sugerowało coś przeciwnego.
Bez zeznań i bez ostatecznych dowodów Koenig mówi, że ona i jej zespół mogą jedynie spekulować na temat tego, co wydarzyło się 13 stycznia 1999 roku. „Nie ma sensu wymyślać najbardziej prawdopodobnej historii tego, co stało się z Hae, ponieważ nie można udowodnić to – mówi. „Pozbawiony większej ilości faktów, nawet najbardziej trzeźwy scenariusz nie zawiera w sobie więcej wody niż najbardziej trzeźwy. W równaniu przypadku Adnana wszystkie spekulacje są jednakowo spekulacyjne.
Podcast wydaje się na krótko zmierzać w kierunku spektakularnego zakończenia, gdy Dierdre Enright, dyrektor projektu Innocence University of Virginia, kontaktuje się z Koenigiem z objawieniem. Enright, której zespół jest oddany sprawie obalania niesłusznych wyroków skazujących, mówi, że wydała wniosek o przetestowanie dowodów DNA ze sprawy, próbując powiązać przestępstwo nie z Adnan, ale z mężczyzną nazwiskiem Ronald Lee Moore (już nieżyjący), który był skazany mniej więcej w tym samym czasie co Adnan za podobne przestępstwo. Koenig mówi, że jej zdaniem pomysł, jakoby Moore mógł być odpowiedzialny za oba morderstwa, jest interesujący, ale jest to „długa perspektywa”.
W ostatnim wywiadzie przeprowadzonym w zeszły weekend Adnan pyta Koeniga, czy ma zakończenie do podcastu. Sugeruje jej, żeby „po prostu zeszła na środek. Nie sądzę, że powinieneś stanąć po którejś ze stron.
Zamiast podążać za jego radą, pod koniec serii Koenig pokazuje swoją rękę. – Ty, ja, stan Maryland, nie sądzę, żeby ktokolwiek z nas mógł powiedzieć, co się stało z Hae. Jako juror głosuję za uniewinnieniem Adnana Syeda. Muszę uniewinnić. Nawet jeśli w głębi serca myślę, że Adnan zabił Hae, nadal muszę się uniewinnić. Tego prawo wymaga od przysięgłych.
Dodaje jednak: „Nie jestem jurorem, więc co ja myślę jako człowiek idący ulicą w przyszłym tygodniu? Gdybyś poprosił mnie, żebym przysiągł, że uważam, że Adnan jest niewinny, nie mógłbym tego zrobić. Karmię wątpliwości. Nie podoba mi się to, ale lubię.
Kiedy po raz pierwszy rozpoczęła projekt, Koenig mówi, że czuła, że „pewność wydawała się tak osiągalna”, ale teraz, gdy zbliża się do końca, zdaje sobie sprawę, jak nieuchwytna jest pewność. Zamiast tego, mówi, podobnie jak wszyscy jej słuchacze, zostają jej tylko pytania, ponieważ tak bardzo, jak bardzo się starała, nigdy nie udało jej się poznać wszystkich faktów.
„Teraz, ponad rok później, mam ochotę potrząsać wszystkimi za ramiona, jak zdenerwowany gliniarz” – mówi Koenig. „Nie mów mi, że Adnan to miły facet, nie mów, że Jay się bał, nie mów mi, kto mógł wykonać jakiś pięciosekundowy telefon. Proszę tylko opowiedzieć mi o faktach, bo nie mieliśmy ich 15 lat temu i nadal ich nie mamy”.
