Zamach stanu w Zimbabwe: katalizator zmian w Afryce?
Obalenie Mugabe może być początkiem końca dyktatur
Mieszkańcy Zimbabwe świętują obalenie Mugabe
Stefan Heunis / Getty Images
Afryka to kontynent połączony zamachem stanu – ponad 200 od czasów po odzyskaniu niepodległości w latach 60., z których wiele doprowadziło do sejsmicznych zmian rządów.
Sama Nigeria miała co najmniej osiem prób wojskowych przejęć. Burkina Faso przetrwała dziesięć zamachów stanu. Ale obalenie wojska Roberta Mugabe w Zimbabwe i odsunięcie w styczniu Yahya Jammeha z Gambii sygnalizują zmianę taktyki, która może mieć głębokie implikacje dla utrzymujących się despotów w Afryce.
Chociaż wojska stacjonowały poza parlamentem Zimbabwe, a Mugabe faktycznie umieszczono w areszcie domowym, na ulicach stolicy, Harare, nie doszło do przemocy. Operacja Restore Legacy była mistrzowskim posunięciem sprytnego planowania, dzięki czemu spiskowcy z Zimbabwe mogli zgrabnie uniknąć zewnętrznej interwencji lub regionalnych sankcji.
Cokolwiek można by pomyśleć o zamachu stanu w zasadzie, trzeba by przyznać, że ten był pomysłowo wymyślony i wykonany. Przy minimalnym rozlewie krwi i zniszczeniu usunęło poważną przeszkodę w rozwoju Zimbabwe, mówi afrykański think tank Instytut Studiów nad Bezpieczeństwem .
Niektórzy komentatorzy uważają, że oznacza to również nową erę dla starzejących się dyktatorów w Afryce.
Gilles Yabi, dyrektor Wathi, think tanku z siedzibą w Dakarze, powiedział agencji informacyjnej AFP, że upadek Mugabe może uświadomić innym autokratom, że może lepiej pójść dobrowolnie.
Przyszłość Afryki
Oprócz końca 37-letniego panowania Mugabe i 22-letniego panowania Jammeha nad Gambią, w tym roku ustąpił również trzeci afrykański siłacz: Jose Eduardo dos Santos, który kontrolował Angolę przez 38 lat.
Zmiana reżimu zmieniła krajobraz polityczny Afryki i wspólnie wysyła wiadomość do obywateli żyjących pod rządami innych siłaczy i wieloletnich przywódców, że zmiana jest możliwa, Kwarc mówi.
Możliwe, być może, ale powolne. Na przykład Paul Biya rządził Kamerunem od 35 lat, podczas gdy Yoweri Museveni był prezydentem Ugandy od 31 lat. Teodoro Obiang Nguema Mbasogo z Gwinei Równikowej trzymał się władzy nawet dłużej niż Mugabe – 38 lat.
I, podobnie jak Mugabe, wielu starzejących się przywódców Afryki wykorzystało dziesięciolecia kontroli do konsolidacji wpływów i bogactwa kosztem swojego kraju. Niektórzy zainstalowali członków rodziny, aby zapewnić kontynuację dynastii — ale czy ich dni można policzyć?
Przywódcy Gabonu i Togo, którzy obaj byli następcami ojców, którzy rządzili przez długi czas, mogą patrzeć przez ramię po burzliwych wydarzeniach w Zimbabwe, donosi AFP .
Rząd Togo, kierowany przez prezydenta Faure Gnassingbe, był celem cotygodniowych protestów ulicznych i przemocy, w wyniku których od sierpnia zginęło co najmniej 16 osób.
Inne kraje afrykańskie agitowały za zmianami ciszej, wyrywając ze swoich szeregów rządzące rodziny. Jedną z pierwszych decyzji podjętych przez nowo założonego prezydenta Angoli Joao Lourenco było zwolnienie Isabel dos Sontas - córki byłego prezydenta Jose Eduardo dos Santosa - która kierowała państwową spółką naftową Sonangol.
Jednak zmiana wymaga czasu i ciągłego wysiłku. Według HuffPost W zeszłym roku zmiany społeczne i gospodarcze w Afryce – w tym wzrost klasy średniej, lepsze możliwości edukacyjne i zwiększone inwestycje zagraniczne – doprowadziły do stałego spadku liczby zamachów stanu na kontynencie.
Pojawienie się rozwijającej się kultury rządów prawa, konstytucjonalizmu i demokracji w dużej mierze odebrało apetyt na zamachy stanu, powiedział zambijski dyplomata Anderson Chibwa dla magazynu. Nowy Afrykanin w 2015 roku.
Im więcej rzeczy się zmienia...
Zimbabwe może być katalizatorem zmian, ale może też okazać się odosobnionym incydentem.
Mugabe przekroczył czerwoną linię, zwalniając wiceprezydenta i próbując przekazać władzę swojej żonie, prowokując interwencję zbrojną. Zimbabweanie poparli działania miltariów – świętując na ulicach, kiedy Mugabe w końcu zrezygnował – ale zmiany nie zawsze są na lepsze.
Zimbabwe składa w piątek przysięgę na swojego nowego przywódcę, tymczasowego prezydenta Emmersona Mnangagwę. Były szef wywiadu – znany jako Krokodyl ze względu na swój sprytny instynkt przetrwania – obiecał poprowadzić naród do nowej i rozwijającej się demokracji, ale Mnangagwa przejmuje rolę mianowanego przywódcy. Wybory mają się odbyć dopiero w 2018 roku, a Mnangagwa unikał jakiejkolwiek wzmianki o nich w przemówieniu w tym tygodniu, CNN mówi.
Dla wielu radosny koniec rządów Mugabe jest łagodzony lękiem, donosi portal informacyjny. Mnanagagwa służył jako prawa ręka Mugabe przez całą karierę. A wielu mieszkańców Zimbabwe obawia się go bardziej niż przywódcy, którego zastępuje.
