Powrót socjalizmu: co to znaczy i czy będzie trwał?
In Depth: po pół wieku w politycznej pustkowiu wyborcy wydają się gotowi do ponownego odrzucenia rynków
Jeremy Corbyn na ścieżce kampanii przed brytyjskimi wyborami powszechnymi w zeszłym roku
Leon Neal/Getty Images
W latach 90. i 90. socjalista był skrótem dla osoby, która nie rozumiała nowoczesności i nie mogła znaleźć energii politycznej bez kanarka i kasku.
Tak powiedział Opiekun Zoe Williams w 2016 roku, ale już rok później wydaje się, że na Zachodzie rośnie nowa marka socjalizmu.
Po dziesięcioleciach panowania na rynku wyborcy są gotowi wezwać Lewiatana z głębin, mówi Nowy mąż stanu .
W Wielkiej Brytanii Jeremy Corbyn doprowadził Partię Pracy do największego wzrostu liczby głosów od 1945 roku dzięki jej najbardziej radykalnemu manifestowi od dziesięcioleci. We Francji socjalista Jean-Luc Melenchon zbliżył się ostatnio do dwóch punktów procentowych przed wejściem do drugiej tury wyborów prezydenckich. A w USA najsłynniejszy socjalista w kraju – Bernie Sanders – jest teraz najpopularniejszym politykiem.
Jak więc wygląda ta nowa marka socjalizmu i czy ma pozostać?
Czym jest socjalizm?
Mówiąc prościej, socjalizm odnosi się do teorii ekonomicznej, według której środki wytwarzania, przemieszczania się i handlu bogactwem powinny być własnością społeczności. Ale ponad 175 lat później od pierwszych socjalistów w Wielkiej Brytanii - Czartyści - słowo przybierało wiele różnych znaczeń i było kojarzone z wieloma różnymi grupami.
Pierwsze dwie dekady XX wieku to okres rozkwitu socjalizmu. W Stanach Zjednoczonych Socjalistyczna Partia Ameryki, kierowana przez charyzmatycznego przywódcę związkowego Eugene'a V. Debsa, szybko się rozwijała, podobnie jak jej siostrzane partie w Europie i gdzie indziej: Brytyjska Partia Pracy, Francuska Partia Socjalistyczna, Szwedzka Partia Socjaldemokratyczna, Australijska Partia Pracy i dziesiątki podobnych partii, które wyborcy wybrali do rządzenia swoimi krajami, mówi HuffPost .
Ale nadejście komunizmu i początek zimnej wojny spowodowały, że socjalizm stracił swój blask. Wolnorynkowa polityka neoliberalizmu Margaret Thatcher i Ronalda Reagana znalazła następców w Trzeciej Drodze Tony'ego Blaira i Billa Clintona, a socjalizm przez większą część półwiecza znalazł się w politycznej dziczy. Naród Czy Patrick Iber.
Wśród ówczesnych klas politycznych wyższość rynków nad rządami była założeniem tak głęboko zakorzenionym, że nie zostało ono nawet uznane za założenie, mówi Opiekun John Quiggin.
Co oznacza socjalizm w 2017 roku?
Dzisiejszy socjalizm oznacza bezwarunkowe odrzucenie systemu kapitalizmu finansowego (nazywanego różnie neoliberalizmem, liberalizmem rynkowym lub w Australii racjonalizmem ekonomicznym), który wyłonił się z chaosu gospodarczego lat 70., mówi Quiggin.
Jednym z problemów socjalizmu w XX wieku było to, że jego istniejącymi przykładami – przynajmniej tymi, które twierdziły, że wyszły poza socjaldemokrację – były zawsze politycznie represyjne państwa jednopartyjne, mówi Iber. Nowi socjaliści ani nie zaprzeczają temu faktowi, ani się nad nim nie rozpamiętują. Zamiast tego skupiają się na etycznym uroku socjalizmu.
Quiggin zgadza się, że wśród członków ruchu nie widać entuzjazmu dla gospodarki centralnie planowanej, takiej jak w byłym Związku Radzieckim czy Chinach Mao. Komunizm jest odległym i skompromitowanym wspomnieniem, nawet dla tych, którzy są wystarczająco dorośli, by przypomnieć sobie czasy, kiedy wydawało się to możliwą alternatywą.
W przeciwieństwie do tego, socjaldemokracja Nordyków czy Holandii jest broniona jako triumf, mówi The Czasy finansowe Martina Wolfa. Są to jedne z najbardziej udanych społeczeństw na świecie: bogate, dynamiczne i stabilne.
Idee socjaldemokracji są obecnie uważane za oczywiste wśród dużych segmentów klasy średniej: zasady takie jak państwo opiekuńcze; pogląd, że silni ponoszą pewną odpowiedzialność za słabszych członków społeczeństwa; i pomysł, że każdy powinien mieć taką samą możliwość uczestniczenia w społeczeństwie, dodaje Lustro .
Co spowodowało odrodzenie?
Odrodzenie socjalizmu można przypisać wzrostowi publicznego przerażenia z powodu pokryzysowej stagnacji poziomu życia, przedłużających się oszczędności fiskalnych, wysokich cen domów, stosunkowo wysokiej nierówności oraz podziałów pokoleniowych i regionalnych, mówi Martin Wolf.
Z uśpionymi ruchami robotniczymi, kapitał wpadł w amok, wytyczając destrukcyjny kurs bez nawet obietnicy trwałego wzrostu, zgadza się New York Times Bhaskar Sunkara.
Gniew, który doprowadził do wyboru Donalda Trumpa w Stanach Zjednoczonych i głosowania w sprawie Brexitu w Wielkiej Brytanii, jest namacalny. Ludzie czują się tak, jakby jechali pociągiem do nieznanego miejsca i nie bez powodu chcą wrócić do znanych im nieszczęść.
Poparcie dla socjalizmu jest szczególnie silne wśród osób poniżej 30 roku życia. Zwłaszcza młodzi ludzie są masowo proletaryzowani, mówi Opiekun to Ben Tarnoff. Walczą o znalezienie godnej pracy, niedrogiego miejsca do życia lub minimalnego bezpieczeństwa materialnego. Tymczasem elity pochłaniają coraz większą część bogactwa społeczeństwa.
Nie chodzi o to, że młodsi ludzie są aktywnie lewicowi, ale bycie lewicowym jest stanem domyślnym; w rzeczywistości zastąpił chrześcijaństwo jako moralną kotwicę ludzi, mówi Widz Ed West.
Które 4 lub 5 rzeczy powinna nadać Wielkiej Brytanii priorytet? 18-24 lata kontra emeryci. Powodzenia w Wielkiej Brytanii? pic.twitter.com/qT8BXpwNGo
— Matt Goodwin (@GoodwinMJ) 4 października 2017 r.
Ale czy to się utrzyma?
Chociaż wyborcy w Wielkiej Brytanii mogli bardziej sympatyzować z socjalizmem, Partia Pracy Corbyna pozostaje poza władzą, a niestabilność brytyjskiej polityki może spowodować, że poparcie dla socjalizmu zniknie tak szybko, jak się pojawiło.
Sukces socjaldemokracji w Europie również zaczął słabnąć, gdy ich przywódcy zmagają się z populistycznymi, skrajnie prawicowymi alternatywami.
W 2000 roku socjaldemokraci lub socjaliści byli częścią rządu w dziesięciu z 15 krajów, które wówczas tworzyły Unię Europejską. Jednak obecnie sytuacja wygląda drastycznie inaczej, mówi Der Spiegel. Po wyborach w Niemczech w zeszłym miesiącu wydaje się prawdopodobne, że niemieccy socjaldemokraci nie będą już częścią koalicyjnego rządu kanclerz Angeli Merkel.
I to samo może się stać we Włoszech, kiedy wyborcy pójdą na wybory wiosną przyszłego roku, dodaje gazeta. Gdyby tak się stało, centrolewicowe partie byłyby częścią tylko sześciu rządów UE z 28 państw członkowskich, wszystkie z europejskich peryferii: Malty, Portugalii, Rumunii, Szwecji, Słowacji i Czech.
W USA Sandersowi nie udało się zdobyć nominacji Demokratów na prezydenta w zeszłym roku pomimo bezprecedensowego poziomu poparcia, a socjalizm pozostaje na politycznych obrzeżach kraju.
Nikt już nie wie, co dokładnie oznacza socjaldemokracja, mówi Der Spiegel.
Brian Coyne, politolog ze Stanford University, powiedział: Polityczny Najgorsze, co można powiedzieć o osobie lub pomyśle w świecie polityki, to to, że są poza głównym nurtem i myślę, że [nazywanie ludzi] socjalistami – z przerażającymi cytatami w amerykańskiej polityce – jest jeszcze bardziej oszczerstwem bardziej niż cokolwiek innego.
Jednak nie wszyscy się z tym zgadzają. Kiedy Nowa Republika, od dawna organ domowy amerykańskiego neoliberalizmu, publikuje artykuł o „Socjalizmie, którego Ameryka potrzebuje teraz”, jasne jest, że coś się fundamentalnie zmieniło, mówi Quiggin.
